ABD tarihinin ‘en ortada’ seçimine hazırlanıyor, ülkede milyonlarca vatandaş Beyaz Saray’da 4 yıl görev yapacak ismi seçmek için 5 Kasım’da sandık başına gidecek. ABD ilk kadın başkanını mı seçecek, yoksa ikinci bir Donald Trump dönemine evet mi diyecek?
Tüm dünyanın takip ettiği seçimde neredeyse sona gelindi. Peki Cumhuriyetçilerin adayı eski ABD Başkanı Donald Trump’ın ve Demokratların adayı Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in farklı konulardaki politikalara bakış açısı nasıl?
Enflasyon
Harris, başkan seçildiği ilk gün önceliğinin çalışan aileler için yiyecek ve konut maliyetlerini düşürmeye çalışmak olacağını söyledi.
Marketlerde fahiş fiyat uygulamasını yasaklamayı, ilk kez ev sahibi olacaklara yardım etmeyi ve konut arzını artırmak için teşvikler sağlamayı vaat ediyor.
Enflasyon, Biden döneminde, birçok batı ülkesinde olduğu gibi, kısmen pandemi sonrası ve Ukrayna savaşı nedeniyle yükseldi. Bir süredir ise düşüşte.
Trump, “enflasyonu sona erdirme ve Amerika’yı tekrar uygun fiyatlı hale getirme” sözü verdi. Bunu nasıl yapacağı sorulduğunda daha fazla petrol sondajının enerji maliyetlerini düşüreceğini söyledi.
Daha düşük faiz oranları sunmayı vaat etti (ki bu ABD’de başkanın kontrol edemediği bir şey) ve düzensiz göçmenleri sınır dışı etmenin konut üzerindeki baskıyı azaltacağını dile getirdi.
Vergiler
Harris, yılda 400 bin dolar kazanan büyük işletmeler ve Amerikalılar üzerindeki vergileri artırmak istiyor. Ancak, çocuk vergi kredilerinin genişletilmesi de dahil olmak üzere ailelerin vergi yükünü hafifletecek bir dizi önlem de açıkladı. Sermaye kazanç vergisi konusunda Biden ile ters düştü.
Trump, çoğunlukla zenginlere yardımcı olan 2017 kesintilerinin uzatılması da dahil olmak üzere trilyonlarca değerinde bir dizi vergi indirimi öneriyor.
Bunları daha yüksek büyüme ve ithalata uygulanan tarifelerle ödeyeceğini söylüyor. Analistler, her iki vergi planının da şişen bütçe açığı artıracağını söylüyor.
Kürtaj
Harris, kürtaj haklarını kampanyasının merkezine koydu ve ülke çapında kürtaj haklarını güvence altına alacak mevzuatı destekleyeceğini vurguladı.
Trump ise kürtaj konusunda tutarlı bir mesaj vermekte zorlandı. Trump’ın başkan olduğu dönemde Yüksek Mahkeme’ye atadığı üç yargıç, Roe v Wade olarak bilinen, 1973’te ABD’de kürtajın yasallaştırılmasını sağlayan kararın iptal edilmesinde önemli rol oynadı.
Göç
Harris, güney sınır krizinin temel nedenlerini ele almakla görevlendirildi ve kuzeye düzensiz göçmen akışı durdurmayı amaçlayan bölgesel yatırımlar yapmak için milyarlarca para toplanmasına yardımcı oldu.
2023’ün sonunda Meksika’dan rekor sayıda düzensiz göçmen geçti ancak o zamandan bu yana sınırı geçenlerin sayısı dört yılın en düşük seviyesine geriledi. Bu kampanyanın ardından duruşunu sertleştirdi ve Kaliforniya’da savcılık döneminde insan kaçakçılarıyla mücadele ettiği günleri hatırlattı.
Trump, bir duvar inşa ederek ve yaptırımları artırarak sınırı kapatacağına söz verdi. Ancak Cumhuriyetçileri Harris tarafından desteklenen göç yasasından vazgeçmeye çağırdı. Ayrıca Trump ABD tarihindeki düzensiz göçmenlere yönelik en büyük sınır dışı operasyonu düzenleyeceğinin sözünü verdi.
Dış politika
Harris, Ukrayna’yı “gerektiği kadar uzun süre” destekleme sözü verdi. Seçilirse “21. yüzyıl rekabetini” Çin’in değil ABD’nin kazanacağını söyledi.
İsrailliler ve Filistinliler arasında iki devletli bir çözümün uzun zamandır savunucusu oldu ve Gazze’deki savaşın sona ermesi çağrısında bulundu.
Trump’ın ‘izolasyonist’ bir dış politikası var ve ABD’nin dünyanın diğer yerlerindeki çatışmalardan uzaklaşmasını istiyor.
Demokratların Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i cesaretlendireceğini söyleyen Trump, Rusya ile müzakereli bir anlaşma yoluyla Ukrayna’daki savaşı 24 saat içinde bitireceğini söyledi.
Trump kendini İsrail’in sadık bir destekçisi olarak konumlandırdı ancak Gazze’deki savaşı nasıl sonlandıracağı konusunda çok konuşmadı.
Ticaret
Harris, Trump’ın ithalata gümrük vergisi koyma planını eleştirerek, her haneye yılda 4 bin dolara mal olacak çalışan ailelere uygulanan ulusal bir vergi olarak nitelendirdi.
İthalata daha hedefli bir vergi yaklaşımı benimsemesi ve Biden-Harris yönetiminin elektrikli araçlar gibi bazı Çin ithalatlarına uyguladığı gümrük vergilerini sürdürmesi bekleniyor.
Trump, bu kampanyada gümrük vergilerini temel bir taahhüt haline getirdi. Çoğu yabancı ürüne yüzde 10-20 oranında yeni gümrük vergileri ve Çin’den gelenlere çok daha yüksek vergiler önerdi.
Ayrıca, şirketlere daha düşük bir kurum vergisi oranı vererek ürün üretmek için ABD’de kalmalarını sağlama sözü verdi.
İklim
Harris, başkan yardımcısı olarak, yenilenebilir enerjiye ve elektrikli araç vergi kredisi ve indirim programlarına yüzlerce milyar dolar aktaran Enflasyon Azaltma Yasası’nın geçirilmesine yardımcı oldu.
Trump, Beyaz Saray’dayken, enerji santralleri ve araçlardan kaynaklanan karbondioksit emisyonlarına sınırlamalar da dahil olmak üzere yüzlerce çevre anlaşılmasından geri çekilmişti.
ABD Trump döneminde, 2016’da yürürlüğe giren ve iklim değişikliğiyle mücadelede yaklaşık 200 ülkeyi bir araya getiren Paris İklim Anlaşması’ndan geri çekildi. Joe Biden göreve gelir gelmez bu anlaşmaya geri döndü.
Kanun ve düzen
Harris, savcı kimliğini Trump’ın bir suçtan hüküm giymiş olmasıyla öne çıkardı.
Trump uyuşturucu kartellerini yıkmaya, çete şiddetini bitirmeye ve suçla dolu olduğunu söylediği Demokratların yönettiği şehirleri yeniden inşa etmeye söz verdi
Seçimleri sekteye uğratmaları halinde, “içerideki düşman” ve “radikal sol deliler” olarak adlandırdığı muhaliflerle mücadele etmek için orduyu veya yedek bir güç olan Ulusal Muhafızları kullanacağını söyledi.
Silahlar
Harris, kendisi ve başkan yardımcısı adayı Tim Walz silah sahibi olsa da, silahlı şiddeti önlemeyi temel bir taahhüt haline getirdi. Daha sıkı yasalar için çalışacaklarını söyledi.
Trump, kendisini İkinci Değişiklik’in, yani silah taşıma hakkının sadık bir destekçisi olarak konumlandırdı. Mayıs ayında Ulusal Tüfek Birliği’ne hitaben yaptığı konuşmada, onların en iyi arkadaşı olduğunu söyledi.
News
